୧୪ ଏପ୍ରିଲରେ ଡକ୍ଟର ଭୀମ ରାଓ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରାଯାଏ, ଯାହା ‘ସମାନତା ଦିବସ’ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ଆଜିର ଦିନଟି ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଓ ବୈଷମ୍ୟ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଉତ୍ସର୍ଗକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଉଦେଶ୍ୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
ଡକ୍ଟର ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ସମାନତା ପ୍ରତି ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ଥିଲା ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଡ୍ରାଫ୍ଟିଂ କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ଭୂମିକା। ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସମ୍ବିଧାନ ଭାରତକୁ ଏକ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ, ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ଯାହା ସମସ୍ତ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସମାନତା ଭାବରେ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥିଲା।
ଆମ୍ବେଦକର ସମାନତା ଏବଂ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତତା ଉପରେ ସମାଜକୁ ପୁନଃସଂଗଠିତ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, ତେଣୁ ସାମାଜିକ ଗଠନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଜାତିକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ଯାହାକୁ ସେ କ୍ରମିକ ଅସମାନତା ଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣିତ ବୋଲି ଭାବୁଥିଲେ। ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ହିନ୍ଦୁ ସମାଜ ସାଧାରଣତଃ ଚାରିଟି ବର୍ଗରେ ଗଠିତ ଥିଲା ଯଥା ବ୍ରାହ୍ମଣ, କ୍ଷତ୍ରିୟ, ବୈଶ୍ୟ ଏବଂ ଶୁଦ୍ର। ଏହି ବର୍ଗଗୁଡ଼ିକ ଜାତି ନାମକ ଏକ ଆବଦ୍ଧ ଏକକ ହୋଇଗଲା ଏବଂ ସୁବିଧା ଏବଂ ସୁବିଧାର ଅସମାନ ବଣ୍ଟନ ଆଣିଲା। ସେ ଜଣେ ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସୀ ଥିଲେ ଯେ ସମାନତା ଏବଂ ଭ୍ରାତୃତ୍ୱ ଉପରେ ଆଧାରିତ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାକୁ ହେଲେ, ଜାତି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିବାକୁ ପଡିବ, ତେଣୁ ଏପରି ବୈଷମ୍ୟର ଶିକାର ହୋଇ, ସେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନର ଲକ୍ଷ କରିଥିଲେ।
୧୮୯୧ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୧୪ ତାରିଖରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ମହୁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଡକ୍ଟର ବି.ଆର. ଆମ୍ବେଦକର ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉପେକ୍ଷିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ, ବିଶେଷକରି ଦଳିତ, ମହିଳା ଏବଂ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ବ୍ୟବସ୍ଥାଗତ ସାମାଜିକ ବୈଷମ୍ୟତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ। ଜଣେ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ପନ୍ନ ସଂସ୍କାରକ ଏବଂ ସମାନତାର ଅକ୍ଳାନ୍ତ ପ୍ରବକ୍ତା, ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ ଜାତି ନିର୍ଯାତନା ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରୁଛି ଏବଂ ଏହି ଗଭୀର ଅନ୍ୟାୟର ସମାଧାନ ପାଇଁ ସେ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ।